گستردگی کاربرد بتن اکسپوز در نماهای داخلی و خارجی نقش و جایگاه این مصالح یا روش مدرن نماسازی را کاملاً برجسته کرده است. در تعریف کلی، بتن اکسپوز به قطعات از پیشساخته بتنی یا پوشش بتن گفته میشود که هیچ لایه دیگری روی آن کار نمیشود و برای بیننده قابلمشاهده است. بتن اکسپوز را بسته به انواع و روشهای تولید و اجرا میتوان یک نوع مصالح روکار ساختمانی یا یک روش اجرای طراحی در نظر گرفت.
فهرست مطالب
بتن اکسپوز چیست؟
طراحی و اجرای نماهای داخلی و خارجی و بهطورکلیتر مقوله محوطهسازی بر اساس بتن، به بتن اکسپوز وابسته است. مجموعههای مهندسی و طراحی دستورالعملهای خاصی را در مورد آن در نظر میگیرند و تولیدکنندههای قطعات یا اجراکنندههای بتن اکسپوز به روش بتنریزی درجا مانند پروفسور هم برای بالا بردن کیفیت و مقاومت بتن طبق این دستورالعملها عمل میکنند.
یکی از پر کاربرد ترین متریال های ساختمان بتن می باشد ، بتن اکسپوز به معنی بتن نما است که با پیشرفت علم کاربردهای جدیدی از بتن به وجود آمده است . این بتن دارای سطحی صاف و صیقلی است و امکان پوشش دیگری روی سطح آن وجود ندارد.
بتن اکسپوز چه کاربردی دارد؟
با توجه به طراحی های مهم از این متریال استفاده از آن دربناها و سازه های معماری پررنگ تر شده است. سطح نهایی کار مربوط به نمای داخلی و خارجی در خیلی از پروژههای معماری و ساختمانسازی با استفاده از قطعات بتن پیشساخته تکمیل میشود. در این پروژهها هیچ مصالح ساختمانی دیگری بر روی این قطعات استفاده نمیشود و نتیجه نهایی با نام نمای بتن اکسپوز شناخته میشود.
استفاده از قطعات یا تایلهای بتن پیشساخته در طراحی داخلی به قدری چشمگیر است که بهراحتی سایر اجزای دکوراسیون را تحت تأثیر قرار میدهد. نماسازی با بتن اکسپوز سطوح و نماهای داخلی و خارجی را از انفعال خارج میکند و حتی در برخی از موارد که از قطعات پیشساخته با ویژگی سطوح متخلخل و غیر صاف استفاده میکند، تعاریف کلی و عام در مورد زیبایی را هم تغییر میدهد. بتن پیشساخته اجرای آسان و سریعی دارد و برای نماسازی در ساختمانهایی هم که بر اساس بتن اکسپوز طراحی نشدهاند قابلاستفاده است. برای خیلیها بازسازی یک یا چند دیوار و نمای داخلی با این قطعات جذاب است، چون با روش آسان و ارزان، ظاهری مدرن به محیط مورد نظرشان میبخشد. بتن اکسپوز با سلایق و ایده های طراحان و معمارها وجود دارد و در اندازه ها و ضخامت های مختلفی موجود است.
انواع مدل های بتن اکسپوز
- بتن اکسپوز چهار سوراخ
- بتن اکسپوزuhpcباچهارسوراخ
- بتن اکسپوز سطح صاف
- بتن اکسپوز همراه با چوب یا طرح چوب
- بتن اکسپوز پریسما
- بتن اکسپوز کیپتون
- بتن اکسپوز رامبو
- بتن اکسپوز با دو سوراخ
- بتن اکسپوز ترای انگل
- بتن اکسپوز فازی
- بتن اکسپوز هرمی
- بتن اکسپوز بلاک
- بتن اکسپوز چوکو
- بتن اکسپوز شیار دار
بتن اکسپوز واش بتن
برای ساختن طرح واش بتن، قبل از خشک شدن بتن، با آب فشار قوی سطح رویه بتن را شستشو می دهند. فشار آب قوی باعث می شود که بتن از سطح رویی جدا شود و سنگ های درشت باقی بمانند. به این کار شن نما شدن نیز می گویند. این بتن بیشترین استفاده را در نمای محوطه ها دارد.
بتن اکسپوز چهار سوراخ
این نوع بتن سطح بسیار صاف و صیقلی دارد. در چهار گوشه این بتن چهار سوراخ درشت قرار دارد. این بتن های پیش ساخته در ضخامت 3 سانتی متر تولید می شوند. از این بتن ها بیشتر در باشگاه های ورزشی و ساختمان های عمومی استفاده می شود.
بتن اکسپوز UHPC چهار سوراخ ریز
این نوع بتن پیش ساخته دارای ضخامت 1.5 تا 3 سانتی متری می باشد. این بتن دارای چهار سوراخ ریز می باشد که نسبت به مدل سوراخ درشت فاصله بیشتری با مرکز صفحه دارند. این بتن در ابعاد 100 در 60، 100 در 50، 50 در 50 و 120 در 60 ساخته می شود. استفاده از این بتن در نماهای داخلی بسیار زیبا می باشد.
بتن اکسپوز سطح صاف
همان طور که از اسم آن پیداست، این بتن دارای سطحی صاف و صیقلی می باشد. به همین دلیل استفاده های گسترده ای از آن می شود. این بتن هم برای نمای بیرونی و هم نمای درونی قابل استفاده است. این بتن ضخامت 3 سانتی متری دارد. رایج ترین استفاده از این طرح جهت محوطه سازی و ساخت روف گاردن است. انواع بتن اکسپوز صاف در رنگ های زغالی و بتنی موجود می باشد.
بتن اکسپوز طرح چوب
رنگ طبیعی بتن خاکستری است که رنگی سرد می باشد. در نتیجه برخی از افراد ممکن است در استفاده از آن تردید کنند. اما امروزه بتن طرح چوب همراه با چوب تولید می شود که از سرد بودن فضا کاسته و به آن گرمی می بخشد. این طرح بیشتر در نمای داخلی مورد استفاده قرار می گیرد.
بتن اکسپوز پریسما3D
به بتن پریسما، بتن طرح سه بعدی هم می گویند. مدل این بتن به گونه ای است که زوایای مختلفی را در سطح بتن ایجاد می کند. اگر فضای داخلی دارای نورپردازی مخصوص باشد، این نوع بتن زیبایی آن را دو برابر می کند. انواع بتن اکسپوز پریسما در رنگ های طوسی، آبی، سفید و مشکی موجود می باشد. همچنین در صورت تمایل می توانید رنگ مورد نظر خود را در شرکت پروفسور سفارش دهید.
بتن اکسپوز کیپتون
همان طور که از نام این بتن پیداست، طرح آن کیپتون است. این طرح تقریبا سه بعدی بوده و دارای مربع هایی برآمده و دایره هایی کوچک در گوشه های مربع است. ابعاد این سنگ ها 20 سانتی متر می باشند.
بتن اکسپوز رامبو
انواع بتن اکسپوز رامبو دارای ذوزنقه هایی برجسته در خود می باشند که حالتی سه بعدی به سنگ داده اند. از این طرح می توان در دیوارهای داخلی و راهرو ها استفاده کرد. نورپردازی مناسب باعث برجسته شدن بیشتر سنگ و زیبایی آن می شود. ابعاد ذوزنقه ها 15.15.30 می باشند.
بتن اکسپوز ترای انگل
طرح این نوع بتن مانند مثلث هایی هستند که یک در میان به صورت وارونه کنار هم قرار گرفته اند. این طرح تقریبا سه بعدی بوده و در صورت نصب با دقت زیاد میتواند زیبایی زیادی به فضا ببخشد. این سنگ در رنگ های سفید، طوسی و مشکی ساخته می شود.
بتن اکسپوز فازی
انواع بتن اکسپوز فازی در رنگ های خاکستری، طوسی، مشکی و سفید موجود می باشند. می توانید از هر چهار رنگ این طرح به صورت طیف در دکوراسیون داخلی بهره ببرید. این طرح دارای زاویه در خود می باشد و حالتی سه بعدی دارد.
بتن اکسپوز هرمی
این نوع طرح دارای هرم های سه ضلعی می باشد که به صورت سه بعدی قرار گرفته اند. این طرح از محبوبیت بسیار بالایی در میان طراحان دکوراسیون داخلی برخوردار می باشد. انواع بتن اکسپوز هرمی در رنگ های سفید، مشکی، بتنی و طوسی موجود می باشد.
بتن اکسپوز بلاک
انواع این بتن هم در نمای بیرونی هم در نمای داخلی استفاده می شود. این سنگ دارای ضخامت های مختلفی می باشد. به کار بردن ضخامت های مختلف کنار هم به نما حالتی سه بعدی می دهد. این سنگ در سنگ های سفید، بتنی، مشکی و طوسی تولید می شود.
بتن اکسپوز چوکو
انواع بتن اکسپوز چوکو به طور ویژه ای برای نمای داخلی به کار می روند. استفاده از این بتن در نمای داخلی باعث مجلل نشان دادن فضای داخلی ساختمان می شود. این طرح حالت سه بعدی به شکل مربع دارد که در رنگ های مسی، طلایی، نقره ای، مشکی و طوسی تولید می شود.
بتن اکسپوز شیار دار
این طرح دارای شیار های به صورت عمودی است که به رنگ های ذغالی و بتنی تولید می شود. ضخامت این سنگ بیشتر بوده و در حدود 4 سانتی متر است. این سنگ طرحی سه بعدی داشته و بیشترین استفاده را در نمای داخلی و خارجی دارد.
اجرا و نحوه بهکارگیری بتن اکسپوز
بتن اکسپوز بر اساس روشهای متعدد اجرا و پیادهسازی آن گسترش پیدا میکند و نحوه بهکارگیری آن خیلی متنوع است. به-طور کلی در مورد اجرای نمای بتن اکسپوز دو نوع روش بتن پیشساخته و بتنریزی درجا مرسوم است اما با توجه به مکان مورد استفاده و نیازهای طراحان، قابلیت اجرا به روشهای دیگری هم وجود دارد.
۱- اجرای بتن اکسپوز پیشساخته
احتمالاً سادهترین نحوه اجرای بهکارگیری بتن اکسپوز، استفاده از انواع تایل بتن پیشساخته یا قالبی است. این روش شامل دو مرحله ساخت قطعات با قالبهای مشخص در کارگاههای تولیدکننده و انتقال و نصب این قالبها در نماهای داخلی و خارجی موردنظر میشود. نصب قطعات بیشتر با پیچ انجام میشود و در مواردی که ابعاد یا وزن بتن کمتر است میتوان از چسبها یا ملات برای اتصال بتن اکسپوز بر روی نماها استفاده کرد.
۲- اجرای بتن اکسپوز درجا
در این روش پیمانکاران از قطعات بتن پیشساخته استفاده نمیکنند و بیشتر مناسب پروژههای بزرگ است. طبق اصول این روش، بتن بهطور مستقیم بر روی نماها کار میشود و بعد با استفاده از روشها و ابزار قالبگیری مستقیم در مکان، بافت و شکل مورد نظر را روی سطوح ایجاد میکنند.
ویژگی های بتن اکسپوز
- عمربالا،وزن پایین
- مقاوم در برابر شرایط جوی(یخ زدگی و آتش سوزی)
- سرعت اجرای بالا
- زیبایی منحصر به فرد
- بدون محدودیت در رنگ بندی و ابعاد (درصورت نیاز به رنگ های دیگر بتن میتوان از سنگ دانه های رنگی استفاده کرد)
- درنماهای داخلی و خارجی مورد استفاده است (امکان اجرا به صورت ملاتی و خشک)
- دوستدار محیط زیست
- به دلیل مقاوم بودن در تمام فصول سال قابل اجرا است
بتن اکسپوز هم در ابعاد استاندارد و هم در ابعاد سفارشی تولید می شود ، به دلیل نمایان بودن سطح آن در نما هرگونه تخلخل و برجستگی درسطح نما کیفیت ظاهری آن را کاهش میدهد.
بتن اکسپوز به دلیل دارا بودن تنوع در شکل ظاهری و قابلیت ساخت در اندازه های مختلف در نماهای داخلی از اهمیت بالاتری برخوردار است و به طراحان و مهندسان این اجازه را می دهد تا انتخاب گسترده ای در پروژه های خود داشته باشند.
استفاده از چوب و بتن یا بتن و آجر مصالحی هستند که با توجه به گرم بود نشان حس سردی بتن را خنثی میکنند و همچنین استفاده از سنگ رودخانه ای در کنار بتن اکسپوز بسیار زیبا و کاربردی است .
موارد استفاده از بتن اکسپوز:
- دیوارها
- پوشش کف و پله ها(محوطه استخر)
- پوشش نماهای داخلی و خارجی (فضای باز محوطه سازی)
- مسیرهای رفت و آمد(پارک ها ،محل های حمل و نقل)
- تزئینات دکوراسیون داخلی و…
- (امروزه استفاده از بتن اکسپوز برای طراحی های وسایل خانه مانند گلدان –میز و روشنایی و..بسیار محبوب شده است)
قابلیت سفارش بتن اکسپوز در ابعاد متفاوت
یکی از جذابیتهای اصلی بتن اکسپوز، استفاده از قطعات از پیشساخته شده با تنوع طرح و ابعاد مختلف است. گرایش غالب در طراحی و اجرای نماهای داخلی و خارجی با این روش، استفاده از قطعات بزرگتر است. قطعات بزرگتر بتن اکسپوز هم ظاهر پروژهها را مدرنتر میکند و هم آن را از نماهای مرسوم دیگر مثل آجر، سنگ یا سرامیک که بیشتر با قطعاتی در ابعاد کوچک شکل میگیرند، متمایز میکند. سرعت بخشیدن به فرآیند اجرا هم یکی دیگر از دلیلهایی است که لزوم انعطاف در سفارش بتن اکسپوز در ابعاد متفاوت را برجسته میکند. یک تولیدکننده برجسته بتن پیشساخته حتماً امکان سفارش ابعاد مختلف را برای کاربران مهیا میکند تا هیچ کدام از خواستههای آنان بدون راهحل نماند.
انواع بافت های سفارشی:
- بافت طرح پارچه
- بافت زبر و خشن نما
- بافت گونه های چوب
- بافت های سفارشی
- زمان اجرای این پروژه نسبت به مصالح دیگر کمتر است و قابلیت نصب با ملات و اتصالات خشک را دارد
نحوه نصب بتن اکسپوز
بتن اکسپوز یک محصول بتنی محبوب در معماری است در دکوراسیون داخلی و دکوراسیون خارجی بسیار محبوب و کاربردی است ، در بالا انواع مختلف بتن اکسپوز را شناختید در این بخش به تعریف مراحل نصب بتن اکسپوز و اقدامات لازم جهت اجرا بتن اکسپوز پرداختیم .
روش پیچی :
در این روش باید از پنل های سوراخ دار استفاده کرد زیرسازی کار از طریق قوطی های عمودی و افقی فلزی برروی سطح نما انجام میشود.
روش دوغابی :
در روش اتصال دوغابی پنل توسط دوغاب سیمان و ماسه انجام میشود و ضخامت باید حداقل 3 سانتی متر باشد.
بتنریزی درجا
اجرای بتن اکسپوز اهمیت زیادی دارد، چون توانسته در ارائه ایدههای زیبا و بخشیدن یک ظاهر مدرن به ساختمانها یا محوطههای مختلف موفق عمل کند. بتنریزی درجا روش دیگری است که از بتن اکسپوز به روشی متفاوت از قطعات بتن پیشساخته در نماهای داخلی و خارجی استفاده میکند. در این حالت پیمانکار بتن اکسپوز در خودنمایی بتن اکسپوز را به روش مختلف مثل روش بالا رونده و… اجرا میکند.
مواد تشکیل دهنده دوغاب :
سیمان سیاه و سفید ،چسب بتن ،ماسه ، آب
از معایب این روش این است که مقداری از دوغاب اتصال دهنده پنل به بیرون میزند و باعث دورنگی می شود بهترین راه حل استفاده از سیمان سفید است.
روش جوشی :
در اجرای بتن اکسپوز جوشی پنل ها به گونه ای هستند که چهار گوشه ی آن و پشت سوراخ های آن میلگرد ها یی با شماره 10 گذاشته می شود.
بتن اکسپوز و اجرا در محل پروژه
بتن اکسپوز علاوه بر شرکت مؤثر در دکوراسیون داخلی و نمای خارجی، اجرای راحت و سریعی هم دارد، اما برخی از عوامل باعث میشود که گاهی نتیجه مطلوب را حاصل نکند. دغدغههای مربوط به حملونقل قطعات بتن پیشساخته و در دسترس نبودن تخصص اجرا و نصب باعث میشود که تمایل برخی از پیمانکاران برای بهرهمندی از این روش نماسازی، اجرا در محل پروژه باشد. این امکان از سوی برخی از مجموعههای تولید و مهندسی مثل پروفسور ارائه میشود و هم هزینههای حملونقل و بروز خطاها مثل شکستن قطعات پیشساخته را کم میکند، هم تخصص مربوطه را به محل پروژههای مختلف انتقال میدهد. در مورد اجرای بتن اکسپوز دقت و مهارت در نصب اهمیت زیادی دارد تا نادرستی و نارسایی باعث ناپسند جلوه دادن نماهای داخلی و خارجی مورد نظر نشود.
مشخصات فنی بتن اکسپوز
ایجاد تعمدی تخلخل در بتن، ساخت سطوح بافتدار و در نهایت چندبعدیسازی نما از مهمترین مشخصات ظاهری بتن اکسپوز است که باید در ترکیب درست با مشخصات فنی حاصل شود. دستورالعملها و معیارهای فنی از سوی تولیدکنندگان بتن اکسپوز با هدف ایجاد اختلاط و تراکم مناسب مواد اولیه جدی گرفته میشود. برای ساخت بتن اکسپوز، علاوه بر در نظر گرفتن مشخصات دقیق عملکردی مثل سنجش تأثیرات شرایط آبوهوایی، باید به انتخاب مواد و مقدار درست آنها و روشهای تهیه هم توجه شود. ویبره کردن یا لرزاندن و جداسازی حبابهای هوا از بتن یک راه کلی برای بالا بردن کیفیت فنی بتن است و از آن برای ساخت قطعات بتن پیشساخته هم استفاده میشود.
عمر بتن اکسپوز :
در محل تردد خودروهای سنگین و نیمه سنگین یا سالن های مواد شیمیای 10سال پیش بینی شده است
در نمای داخلی25 سال و نمای خارجی20سال
همانندکفپوش واش بتن در پارک ها15سال
بروتالیسم چیست؟
بروتالیست سبکی از معماری است که ساختمان ها و بتن بدون روکش اجرامی شوند
در اغلب ساختمان های این سبک بتن ظاهر شده است در این سبک حتی قالب های چوب همانگونه می مانند تاعوامل تشکیل دهنده بر نما تاثیر بگذارند.
سبک بروتالیسم به تدریج دردهه1980کم تر شد چون که به طور فرآیندی نامناسب و بیزار کننده و سرد برای مردم بود.
بعد از آن معلوم شد که بتن ظاهر خود را پایدار نگه میدارد ولی با گذر زمان از داخل خراب می شود و آسیب هایی ناشی از رطوبت می بیند و همین مشکلی بزرگ در نگهداری آن ایجاد کرد.
مخالفان و طرفدارهای معماری بروتالیسم به دو دسته تقسیم می شوند:
دسته اول:
کسانی هستن که معتقدند ساختمان هایی با این سبک معماری بد منظر بوده
دسته دوم:
این شاهکارهای معماری را شایسته ی حفظ و نگهداری می دانند.
بازسازی و تخریب ساختمان ها یی با معمای بروتالیسم به دلیل سنگین بودن بتن دشوار است
به لطف کتابها و اینترنت توسط نسل جدید فرصتی برای این سبک فراهم شده تاثیر خود را برروی طراحی داخلی محصولات مانند اشیا، مبلمان و وبسایت های بروتالیست نشان دهد.
عناصر اصلی معماری بروتالیسم:
- خطوط گرافیکی و ساده
- حس سودمندی و کارآمدی
- عدم وجود تزئینات
- 4-تک رنگ بودن
- سطوح زبر و ناهموار
- استفاده از بتن نمای خام در نمای ساختمان
- ظاهرسنگین و بلوکی
حقایقی درباره ی معماری بروتالیسم
شاخه ای از مدرنیسم است
ساختمان هایش مکان های سریال و فیلم های تلویزیونی برای نشان دادن ویستوپیا هستند
طراحی سر در دانشگاه تهران که توسط هوشنگ سیحون در زمان محمدرضا شاه ساخته شد نمونه ای از سبک بروتالیسم در ایران است.
برجی در لندن به نام trllick یک واحد مسکونی 31طبقه به سبک بروتالیست است و از بناهای مشهور لندن محسوب میشود.
مهم ترین نکته این سبک تفاوت آن با سایر سبک ها می باشد.
سبک های مانند دیسکانستراکشنو سبک معماری فولدینگ به دلیل حجم خاص خود اهمیت پیدا می کنندو سبک بروتالیسم مبتنی بر مصالح بکار رفته آن است.
مصالحی مورد استفاده در معماری بروتالیسم:
آجر،سنگ،چوب و شیشه در آن استفاده میشود.
معماران مشهور به سبک بروتالیسم:
- لوکوربوزیه
- پل رو دوف
- جیمزوسترلینگ و دنیس لسدون
- آلیس و پیتراسمیتسون
قیمت بتن اکسپوز
بتن اکسپوز یا بتن نما در گذشته بیشتر در سازههای صنعتی مشاهده میشد اما در حال حاضر استفاده از آن در ساختمانهای تجاری، مسکونی و مخصوصاً محوطهسازیهای خاص متداولتر است. کیفیت مواد و قالبگیری و البته نصب و بهکارگیری، بیشترین تاثیر را در قیمت بتن اکسپوز دارند. مصالح پیشساخته بر اساس مترمربع به فروش میروند و خدمات بتنریزی درجا هم در بیشتر موارد بر اساس همین مقیاس تعیین قیمت میشود. با توجه به کیفیت و دوام بالای این نما و همینطور بهروز بودن، میتوان قیمت انواع بتن اکسپوز را مقرونبهصرفه قلمداد کرد و استفاده از آن را برای نماهای داخلی و خارجی مختلف توصیه کرد.مهم ترین عامل در خرید بتن اکسپوز کیفیت تایل ها و قیمت بتن اکسپوز است.