ایجاد فضای سبز در مناطق خشک مناسب اقلیم ایران ؟

لنداسکیپ منظر سازی خشک چیست؟

زری اسکیپ ، بیشترین سطح کشور ماایران را مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می دهد. در اقلیم ایران آب عنصری حیاتی و استراتژیک میباشد که منابع آن در ایران هرروز  محدودتر  میشوند . فلذا باید طراحی منظر  ( لنداسکیپ ) در ایران با نگاه  به شرایط، محدودیات و تاثیرات محیطی حاصله آتی انجام بپذیرد.

«Xeriscaping» یا «منظرپردازی خشک» راهکاری متداول در دنیا میباشد که در مواجهه با شرایط و اقلیم هایی گرم و خشک و رویکردی جهت مقابله با خشکسالی مطرح می گردد. این اصطلاح خود از دو بخش «Xeros» (به معنای خشک) و «landscape» به معنای چشم انداز و منظر  تشکیل می شود

زری اسکیپ ، منظر سازی خشک

(لند اسکیپ خشک ) شامل  چند محور اصلی است که هدف همگی محور ها کاهش مصرف آب و بهینه سازی آن و در عین حال ایجاد منظر ومحوطه سازی  چشم نواز میباشد این چند محور شامل آنالیز خاک جهت انتخاب بهینه گیاهان سپس برنامه ریزی و طراحی و همچنین استفاده منطقی از سطوح چمن کاری شده در طراحی ها و آبیاری پهنه و استفاده از زمین پوش مناسب جهت جایگزینی چمن و احیانا سایر پوشش های گیاهی مانند قلوه سنگ ، سنگ رودخانه و … و درنهایت نگهداری لنداسکیپ و منظر میباشد .

در زری اسکیپ  مصرف آب در محیط باز به میزان حد اقل پنجاه درصد کاهش یافته بدون آنکه از زیبایی و کیفیت فضایی منظرکاسته شود، . همچنین از کود و مواد شیمیایی به میزان کمتری استفاده خواهد شد و مراقبت و نگهداری کمتری مورد نیاز خواهد بود. همگی این موارد در صرفه جویی وقت، انرژی و هزینه های پروژه موثر میباشند .

ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﻮﻣﯽ اﯾﺮان و ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ ﺧﺸﮑﯽ و مناسب برای منظرسازی

دربعضی از مناطق ایران مانند شهر های مثل کرمان طبس یزد در اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﻗﻮع دورهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ، ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ دﺷﻮار ﺑﻪ آب پوشش گیاهی معمول باعث مصرف پیش از حد آب می شود.
درﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺻﺮف ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ذﺧﺎﯾﺮ ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﻃﺒﯿﻌﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﻮﻣﯽ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﺶ رو را ﺣﻞ ﮐﺮد.

استفاده از گونه های گیاهی سازگار و مناسب بر اساس نیاز آبی مناطق خشک

انتخاب و کاشت گیاهان با توجه به اقلیم و خاک منطقه، نیاز به آب و میزان نور مورد نیاز، انجام می شود. کاکتوس و آلوئه ورا از جمله گیاهان مناسب برای منظرسازی خشک هستند. برای کاشت گیاهان می توان سه ناحیه در نظر گرفت:

ناحیه طبیعی:

در این ناحیه گیاهان می توانند بدون نیاز به آبیاری به رویش و زندگی خود ادامه دهند.

ناحیه مقاوم به خشکی:

این گیاهان با توجه به اقلیم منطقه انتخاب می شوند و جزو گیاهان بومی هستند که بدون نیاز به آب به زندگی خود ادامه می دهند.

ناحیه واحه ای:

گیاهان این ناحیه که بصورت گروهی در کنار هم کاشته می شوند و احتیاج به آبیاری و نگه داری خواهند داشت. باغ های گل، درختان میوه، زمین های چمن و… از جمله گیاهان ناحیه واحه ای می باشند.

فواید استفاده از زری اسکیپ در طراحی منظر :

1-صرفه جویی و کاهش شدید در مصرف آب

2-کاهش هزینه های نگهداری

3-کاهش آسیب پذیری لنداسکیپ در مقابل خشکی های احتمالی

4-توسعه فضای سبز

5-کاهش آلودگی های زیست محیطی

6- کاهش آبشویی مواد غذایی در زمین

7-کاهش مصرف سم

در همین را بطه میتوانید بخوانید : استفاده از چمن خیانتی غیر قابل جبران در مدیریت شهری ایران

شش گام برای اجرای زری اسکیپ ( منظر سازی خشک )

1- استفاده از کارشناسان مجرب و بازدید از طرح :

اولین گام در اجرای زری اسکیپ بازدید کارشناسان این حوزه از مکان مورد نظر اجرای طرح میباشد .

2- شناخت منطقه و آزمایش خاک و بستر منطقه

گام دوم بررسی بیشتر روی خاک منطقه و ترکیبات آن میباشد و برای این کار آزمایش خاک توصیه میشود .

3- بررسی و انتخاب گیاهان و طرح کاشت

شاید مهم ترین گام زری اسکیپ ، انتخاب گیاهان و پوشش های مناسب منطقه و مقاوم به کم آبی و خاک محل مورد نظر میباشد و از نتایج دو گام قبلی باید بیشترین استفاده و بهره را در تصمیم گیری خود در انتخاب گیاهان مناسب ببریم .

4- طراحی و بهینه سازی سیستم آبیاری

استفاده از سیستم آبیاری هوشمند و بهینه مناسب منظر سازی خشک میتواند نگهداری فضای سبز را در آینده برای ما سهل تر بنماید .

5- انتخاب زمین پوش مناسب

بیشترین تاثیر در کاهش مصرف آب را دارد  . هر متر مربع چمن تا 3000 لیتر آب در سال مصرف میکند ، چمن ده برابر بیشتر از گل و درختان به آبیاری نیاز دارد . در ضمن هزینه های جانبی نگهداری چمن بسیار بالاست و کارگر بیشتری برای نگهداری نیاز دارد  اما با استفاده از سنگ رودخانه ای  و  قلوه سنگ  یا ترکیب آنها با سنگ دانه بندی ، شن رنگی  میتوان زمین پوش مناسبی جایگزین چمن نمود .

۶-نگهداری

نگهداری زری اسکیپ هزینه به مراتب کمتری نسبت به لنداسکیپ دارد . در زری اسکیپ هزینه های نگهداری چمن و گیاهان از قبیل آبیاری ، کوتاه کردن ، سمم پاشی و … و نیروی کار نگهداری بشدت کاهش پیدا میکند و هزینه نگهداری و نیروی کار بعضا تا بیست درصد کاهش پیدا خواهد نمود .